Stanowisko

Prezesów Oddziałów  Związku Nauczycielstwa Polskiego

z dnia 24 października 2012 r.

w sprawie działań jednostek samorządu terytorialnego

w zakresie oświaty

Prezesi Oddziałów ZNP, zebrani w siedzibie Zarządu Głównego ZNP w warszawie 24 października 2012 r., stanowczo protestują przeciwko wyzbywaniu się przez organy władzy samorządowej ustawowych zadań oświatowych.

Samorządy, pod pretekstem dbałości o jakość kształcenia, kierując się wyłącznie przesłankami ekonomicznymi dążą do przeforsowania restrykcyjnego pakietu oszczędnościowego w edukacji. Ich propozycje są nastawione głównie na przekazywanie samorządowych szkół fundacjom, stowarzyszeniom i spółkom, wprowadzenie mechanizmów rynkowych do systemu edukacji oraz zminimalizowanie nadzoru pedagogicznego i dalszą decentralizację oświaty. Przyjęcie takich rozwiązań prowadzi do demontażu publicznej edukacji i będzie skutkowało obniżeniem jakości kształcenia młodego pokolenia Polaków.

Niewłaściwe zarządzanie finansami publicznymi przez część samorządów, nietrafione inwestycje nie mogą prowadzić do szukania oszczędności w oświacie. Forsowanie takiego kierunku działań świadczy o niezrozumieniu roli i znaczenia edukacji w rozwoju lokalnych społeczności.

Niektórym działaniom organów prowadzących szkoły towarzyszą rażące przypadki łamania i obchodzenia przepisów prawa, dotyczące między innymi wyzbywania się wszystkich szkół samorządowych, podejmowania wadliwych uchwał o likwidacji szkół, przekazywania publicznych szkół spółkom komunalnym, likwidacji świetlic i bibliotek szkolnych czy tez bezprawnej ingerencji samorządów w kompetencje dyrektora szkoły. Tego rodzaju sprzeczne z prawem praktyki wynikają z bierności organu nadzoru (wojewodów i kuratorów oświaty) oraz ich bezsilności, spowodowanej brakiem odpowiednich instrumentów nadzorczych. Podważa to zaufanie do państwa i idei samorządności.

Dlatego popieramy zaproponowane przez przedstawicieli Związku Nauczycielstwa Polskiego podczas posiedzenia sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży rozwiązania, mające na celu ukształtowanie nadzoru prawnego nad jednostkami samorządu terytorialnego na miarę demokratycznego państwa prawa, tj.:

1) zobowiązanie wojewodów oraz kuratorów oświaty przez właściwych ministrów do rzetelnej analizy aktów prawa stanowionego przez organy samorządu terytorialnego,
2) wprowadzenie instrumentu umożliwiającego Prezesowi rady Ministrów ujednolicanie rozstrzygnięć nadzorczych wojewodów,
3) rozszerzenie uprawnień nadzorczych wojewodów,
4) wprowadzenie zakazu łączenia funkcji kuratora oświaty z mandatem radnego j.s.t.,
5) wprowadzenie zakazu prowadzenia szkół z wykorzystaniem mienia publicznego (w tym dotacji) przez osoby, które pełnią funkcje w organach jednostek samorządu terytorialnego,
6) dokonanie nowelizacji prawa tak, aby organizacjom społecznym, w tym związkom zawodowym, przyznać szersze prawo zaskarżania do sądu administracyjnego uchwał i zarządzeń wydawanych przez j.s.t..

Wyrażamy przekonanie, że przyjęcie powyższych rozwiązań przełoży się na większą skuteczność nadzoru prawnego nad samorządami, a tym samym na jakość stanowionego prawa miejscowego.

/-/ Sławomir Broniarz
Prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego